نمایشنامه و فیلم‌نامه
علی حاتمی بر نقطه‌ی افتراق بین تعاریف قبلی و فعلی استعاره می‌ایستد. مادامی که دارد با تکیه به فولکلور که در کارش به آن ارجاعات زیادی دارد، استعاره می‌سازد، بر داشته‌های زبان نمایشی پیش از خود چیزی نمی‌افزاید، اما بزنگاه‌های خاصی در کار او هست که الگوی استعاره‌‌ی کهن را تا امروز بسط می‌دهد. در نمایشنامه‌های حاتمی تاثیر مستقیمی از گلستان دیده نمی‌‌‌شود، اما او استعاره‌پردازی‌هایی به شیوه‌ی سعدی دارد. ارزیابی امروزی کردن قالب‌های افسانه‌ای داستان‌گویی کلاسیک فارسی در آثار علی حاتمی مستلزم آشنایی با زبان نمایشنامه‌ها و فیلمنامه‌های او در کنار هم است.